بازسازی قدیمی ترین پل استوار جهان

در سال ۲۶۰ میلادی به دستور شاپور اول ساسانی پلی ساخته شد که اکنون لقب قدیمی ترین پل استوار جهان را یدک می کشد.

به گزارش دزنو ،بیش از هزار و ۷۰۰ سال است پلی قدیمی، شرق و غرب رودخانه خروشان دز را در شهرستان دزفول به هم متصل می کند، پلی که در زمان ساسانیان احداث شد و اکنون براثر فرسایش های طبیعی نیاز به بازسازی دارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول می گوید: این پل که در کتابهای تاریخی از آن به عنوان پل رومی و پل قلعه هم نام برده می شود، در حقیقت یکی از راههای رابط منطقه گندی شاپور و سرزمین بین النهرین بود که به دستور شاپور اول پس از پیروزی بر والرین و با بکارگیری اسرای رومی ساخته شد.

آقای حجت آریایی می افزاید: این پل به علت اهمیت راهبردی در هر دوره ای مرمت و بازسازی شده و تاکنون حیات خود را حفظ کرده وتنها پل استوار و قابل استفاده جهان مانده است.

وی با اشاره به اینکه تکمیل و مرمت این پل افزون بر ۷ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، ادامه می دهد: مرحله هفتم بازسازی این پل را ۴ ماه پیش آغاز کرده ایم و تاکنون حدود ۳۰ درصد پیشرفت مرمتی داشته است.

به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول: بخشی از عملیات آجرفرش و دیوارهای جان پناه پل اجرا و با همکاری شهرداری حدود ۱۰۰ متر از مسیر عابر پیاده پل هم حذف شده و اکنون مرمت ستون ها و طاق های پل در دستور کار است.

آقای آریایی معتقد است، آنچه اهمیت نگهداری و مرمت این پل را دو چندان کرده وجود مجموعه آسیابهای آبی و بناهای به جامانده از قلعه ای است که در دوسوی این پل تاریخی به میراث مانده است و تا سال۹۱ این پل تنها پل قدیمی بود که خودرو از آن تردد می کرد که با تلاش فراوان توانستیم مانع از این تردد شویم، اما اکنون عده ای با نقاشی کردن و یادگاری نویسی بر روی این پل تاریخی وجهه ظاهری آن را هم دگرگون کرده اند که باید دراین خصوص تدابیری اندیشیده شود.

حال طرح مطالعاتی پل باستانی دزفول توسط کارشناسان خارجی مدتی است که در این شهرستان آغاز شده،

کارشناس گردشگری و میراث فرهنگی،دزفول می گوید: به دلیل اهمیت پل باستانی دزفول، این کارشناسان برای تهیه طرح مطالعاتی به دزفول سفر کردند که پیش بینی می شود طی سه ماه آینده این طرح انجام شود و با تهیه این طرح راهکارهای مرمت و بازسازی بستر پل قدیم توسط کارشناسان و متخصصان بین المللی ارائه خواهد شد.

مهدی چناری درخصوص علت استفاده از کارشناسان خارجی برای مرمت پل می گوید: با توجه به نرسیدن به جمع بندی نهایی در مطالعات مختلف انجام شده، سازمان میراث فرهنگی به این نتیجه رسید که از گروه های با تجربه و کارشناسان خارجی برای مرمت استفاده کند.

عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان و یکی از اعضای ایسکارسا(کمیته تحلیل و ارزیابی بناهای تاریخی) که در این بازدید حضور داشت می گوید: گروهی که برای بازدید از این پل در نظر گرفته شده اند، اعضای کمیته تحلیل و ارزیابی بناهای تاریخی (ایسکارسا) زیر نظر یونسکو هستند.

به گفته مهرداد حجازی: کارشناسان و متخصصانی که به دزفول سفر کرده اند شامل شش متخصص زمین شناسی، سازه، مرمت و صاحب نظران بزرگ دنیا در این زمینه از کشورهای ایتالیا، ترکیه، ژاپن و لهستان هستند.

آقای آذرکیش تاریخ شناس دزفولی هم می گوید: در سال ۱۲۹۶ شمسی انگلیسی ها پس از بازسازی این پل با طناب راه عبوری درست کردند و از عابران برای عبور از آن حق تردد می گرفتند اما بعد از جنگ جهانی اول دولت ایران هزینه های مرمت انگلیسی ها را یکجا پرداخت و راه عبور را برای عابران رایگان کرد.

به گفته وی : به علت اهمیت این سازه ارزشمند و تاریخی در ۱۵ فروردین ماه سال ۱۳۱۰ پل دزفول به شماره ۸۰۴ در ردیف آثار ملی ایران ثبت و تصویر این پل در سال ۱۳۲۵ بر روی پول ملی چاپ شد که نمونه آن اکنون در موزه بانک ملی ایران نگهداری می شود.

این دوستدار میراث فرهنگی اضافه می کند: ملات به کار رفته در ساخت پل از جنس ساروج است که شامل خاکستر، آهک، ماسه بادی و لویی (نی رودخانه)، تخم مرغ، موی بز و شیر می باشد که همین امر عملکرد و مقاومت بنا را افزایش داده.

علی رضا از ساکنان محله قلعه دزفول که در کنار این پل قرار دارد، می گوید: روزانه شاهد حضور گردشگران خارجی بسیاری است که در کنار پل عکس یادگاری می گیرند و به نکاتی از تاریخ این پل توجه دارند که ما درباره آن نا آشناییم.

آقای حاتمیان از استادان دانشگاه آزاد اسلامی دزفول هم می گوید: با تلاش برای ثبت جهانی این پل، گام مهمی برای حفظ این بنای ارزشمند و تاریخی می توان برداشت.

او می افزاید: ثبت این اثر در فهرست جهانی آثار تاریخی مقدماتی می خواهد که همت جمعی برای مرمت و نیز نظارت دقیق برای جلوگیری از تخریب و صدمه بیشتر به بدنه اصلی از جمله آنهاست .

آقای حاتمیان اضافه می کند: دفتر یونسکو که در ایران مستقر است در سال ۹۱ اطلاعاتی درباره ثبت جهانی پل کسب کرد که نیازمند بررسی و کارشناسی بیشتر است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول درخصوص ثبت جهانی نشدن این اثر ارزشمند تاریخی می گوید: متاسفانه موانعی وجود دارد که نمی توان این اثر را به ثبت جهانی رساند،موانعی همچون تعرضهای شهری ،عبور خودرو از زیر اثر،آسفالت کشی اطراف پل و تعرض به حریم آن.

دزفول در بخش گردشگری دارای ظرفیت و استعداد خاص و منحصری به فردی است که در صورت توجه به این حوزه و تقویت و گسترش حضور بخش خصوصی در زمینه گردشگری علاوه بر رشد اقتصادی می‌توان زمنیه های جدید در عرصه کار آفرینی منطقه و شکوفایی اقتصادی و تجاری شهرستان دزفول ایجاد کرد.

به همین جهت دزفول در این حوزه نیازمند توجه و تخصیص اعتبارات به صورت ویژه است چرا که، متاسفانه در حال حاضر روند تخریب بافت قدیم دزفول شتاب گرفته و اعتبار و بودجه برای حفاظت از این بافت ارزشمند تاریخی وجود ندارد یا اندک است ،حال باید برای رفع این مشکل بیش از گذشته اقدامات لازم را انجام داد./خبرگزاری صداوسیمای مرکز خوزستان